دات نت یک مدل پیاده سازی نرم افزار است که در آن امکان تولید و توسعه نرم افزار به صورت مستقل از پلات فرم و نوع دستگاه امکان پذیر است. در واقع دات نت لایه ای میان سیستم عامل و زبان برنامه‌نویسی است. Net Framework. یک زبان برنامه نویسی نیست، بلکه چارچوبی است که چندین زبان برنامه نویسی از جمله VB.NET، C# و… را پشتیبانی می نماید. هدف از ایجاد دات نت، تسهیل در پیاده سازی نرم افزارهای وب می باشد. این مجموعه توسط شرکت مایکروسافت تولید شده است…
دات نت فریم ورک(NET Framework.) شامل مجموعه ای از فایل های مورد نیاز سیستم عامل(فایل های dll و…) است که وجود این فایل ها برای اجرای برنامه های نوشته شده تحت دات نت ضروری می باشد. با استفاده از دات نت برنامه نویس مجبور نیست که برای اجرای هر برنامه رجیستری ها و فایل های dll را به طور دستی در سیستم عامل خود نصب نماید. بلکه با نصب دات نت تمامی این فایل ها در سیستم نصب و اجرا می گردند.
مایکروسافت در دهه ۱۹۹۰ میلادی شروع به تولید NET. نمود و اولین نسخه آن(NET 1.0) در سال ۲۰۰۰ به بازار آمد. پس از آن نسخه ۳ دات نت(NET3.0) به وسیله Windows Server 2008 و Windows Vista توزیع شد. در سال ۲۰۰۷ دات نت ۳.۵(NET3.5) توسط Windows 7 و Windows Server 2008 R2 توزیع گردید، دات نت فریم ورک نسخه ۴(NET Framework 4.) به همراه ابزار ویژوال استودیو(Visual Studio 2010) در سال ۲۰۱۰ به بازار آمد. نسخه ۴.۵ Net Framework. با Visual Studio 2012 و نسخه ۴.۵.۱ به همراه ابزار توسعه Visual Studio 2013 نیز به ترتیب در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ به بازار عرضه گردیدند.
CLR(مخفف عبارت Common Language Runtime) یک زبان میانی بین برنامه نویس و سیستم عامل است. وقتی برنامه نویس در چارچوب دات نت با زبان دلخواه خود(c، c#، VB و…) برنامه ای را می نویسد ابتدا کامپایلر دات نت کد برنامه را به یک زبان میانی(Intermediate Language یا IL ) تبدیل می نماید، پس از آن CLR به وسیله یک Just in Time Compiler (کامپایلر هم زمان) کد IL را با توجه به سیستم عامل و پلت فرم سیستمی که برنامه قرار است در آن اجرا شود، ترجمه می نماید.
برای سهولت در تولید و توسعه نرم افزار، مایکروسافت در دات نت مجموعه ای از کتابخانه های قوی ایجاد نموده است که در آن از فناوری های ADO.NET و ASP.NET استفاده شده است.
NET Framework Class Library. مجموعه ای از کلاس ها و توابع می باشد که قبلا توسط مایکروسافت نوشته شده اند. کتابخانه ها، امکان استفاده مجدد از کدها برای اکثر عملیات متداول نظیر دستیابی به داده ها، پیاده سازی سرویس های وب XML ، فرم های وب و یا ویندوز را فراهم می نماید و بدین ترتیب برنامه نویسان می توانند برای پیاده سازی عملیات تکراری، از توابع و کلاس های موجود در این کتابخانه استفاده کرده و راحت تر برنامه نویسی نمایند.
این کتابخانه شامل سه قسمت اصلی است
ASP.NET برای تهیه برنامه های کاربردی تحت وب، فرم های ویندوزی برای تهیه ساده تر برنامه های کاربردی و ADO.NET برای ارتباط برنامه ها با بانک های اطلاعاتی.
دات نت فریم ورک باعث شد قدرت برنامه نویسی در زبان های این چارچوب یکسان شود و این امکان را به برنامه نویسان داد تا بتوانند از قدرت تمام زبان های برنامه نویسی استفاده نمایند. برای مثال یک برنامه نویس می تواند در قسمت محاسباتی برنامه خود از زبان F# که در حوزه محاسبات قوی است استفاده نموده و مابقی برنامه را به زبان دلخواه خود بنویسد.
در واقع در دات نت فریم ورک ابزارها و قدرت آن ها وابسته به دات نت هستند نه به زبان برنامه نویسی. یعنی برنامه با هر زبانی که نوشته شود از قابلیت های NET Framework. بهره مند می گردد. همین امر باعث قدرت بالای دات نت و موفقیت آن شده است.
