رنگین کمان یا با اسم های دیگه ای از اون، آزفنداک، تیراژه، کمان رستم، آدینده و یانوشه پدیده‌ای نوریه که زمانی که خورشید به قطرات نم و رطوبت جو زمین بتابه باعث ایجاد طیفی از نور در آسمان میشه. این پدیده به شکل یک کمان رنگی در میاد.
رنگین کمون‌ها به کمک نور خورشید در آسمون در سمت مخالف خورشید پدیدار میشن.
در یک رنگین‌کمان اصلی (رنگین‌کمان پایین‌تر، و معمولاً روشن‌تر) رنگ قرمز در بخش بیرونی (یا بالایی) کمان، و بنفش در بخش درونیش دیده میشه. این رنگین‌کمان با نوری که یک‌بار از قطرات آب بازتابیده بوجود میاد. در یک رنگین‌کمان دوتایی، کمان دومی ممکنه بالا و بیرون کمان اصلی دیده بشه، و ترتیب رنگ‌هاش معکوس شده باشه (رنگ قرمز در هر یک از دو رنگین‌کمان به سمت دیگه ایه). این رنگین‌کمان دوم با دوبار انعکاس نور در قطرات آب به وجود میاد. محدودهٔ بین دو رنگین‌کمان تاریکه. دلیل اینه که وقتی که نور زیر رنگین‌کمون اصلی از انعکاس قطره میاد، و نور بالای رنگین‌کمان بالایی (دومی) هم از انعکاس قطره میاد، هیچ مکانیزمی برای ناحیهٔ بین یک رنگین‌کمان دوتایی وجود نداره تا نور انعکاس یافته از قطرات آب دیده بشه.
رنگین کمان ها گرد هستن. چون موقعی که یک قطره باران نور رو خم می‌کنه، نور از قطره باران در زاویه ۴۰ تا ۴۲ درجه نسبت به زاویه ای که وارد قطره باران شده، خارج میشه.
بنفش ها و آبی ها در زاویه ۴۰ درجه خم میشن و نارنجی ها و قرمزها در زاویه ۴۲ درجه خم میشن. در نتیجه تنها ستون های نوری که شما میبینید از قطرات بارانی هستن که ۴۰ تا ۴۲ درجه از سایه سر شما دور هستن. این به رنگین کمون ظاهر قوسی شکل میده.
رنگین کمان ها پایانی ندارن. معمولاً دایره کامل آنها رو نمی‌بینیم. چون که خط افق زمین در مسیر قرار می‌گیره، اما اگه خورشید در آسمون خیلی پایین باشه، یا درست قبل از غروب خورشید یا درست بعد از طلوع خورشید، ما می‌تونیم نیمی از یک دایره رو ببینیم. هر چقدر خورشید توی آسمون بالاتر باشه ما مقدار کمتری از رنگین کمون رو می‌بینیم.
تنها راه برای این که یک دایره کامل رنگین کمون رو توی آسمون ببینیم اینه که بالای قطرات باران باشیم و خورشید پشت ما باشه. به این ترتیب به عنوان مثال باید از یک هواپیما به قطرات نگاه کنیم.
رنگین کمون ها رو میشه هر زمان که قطرات آب در هوا وجود دارن و نور خورشید از پشت سر در یک زاویه عمودی کوچک می‌تابه مشاهده کرد. بخاطر همین رنگین کمون ها اغلب در نیمه غربی آسمون وقت صبح و در نیمه شرقی آسمون وقت عصر دیده میشن. جلوه های تماشایی رنگین کمون ها زمانی که نیمی از آسمون به خاطر وجود ابرهای در حال بارش تاریکه و ناظر در مکانی با آسمونی صاف و در جهت خورشید قرار داره، دیده میشه. یک رنگین کمون درخشان با زمینه تاریک. در طی این شرایط خوب دید، اغلب رنگین کمانی بزرگ تر ولی کمرنگ تر با فاصله ی ۱۰ درجه بیرون از رنگین کمان اصلی و ترتیب رنگی وارونه(نسبت به رنگین کان اصلی) نمایان می شود
معمولاً در نزدیکی آبشارها و فواره‌ها نیز اثر رنگین‌کمان مشاهده می‌شود. بعلاوه، در طول یک روز آفتابی این اثر را می‌توان به طور مصنوعی با پراکنده ساختن قطره های آب در هوا ایجاد کرد. یک مهتاب‌کمان، رنگین‌کمان ماهتابی یا رنگین‌کمان شب‌هنگام، را به ندرت در شب‌های شدیداً مهتابی می‌توان مشاهده کرد. از آنجا که قوهٔ بینایی انسان برای رنگ در نور کم ضعیف است، مهتاب‌کمان‌ها اغلب سفید مشاهده می‌شوند.[۱] عکاسی از نیم‌دایرهٔ کامل رنگین‌کمان در یک فریم مشکل است، چون نیاز به زاویه دید ۸۴ درجه‌است. برای یک دوربین ۳۵mm، یک عدسی با فاصله کانونی ۱۹mm یا عدسی زاویه-گسترده کمتر مورد نیاز است. حال که نرم‌افزارهای قدرتمندی برای چسباندن چندین عکس در یک سراسرنما در دسترس است، تصاویر کل کمان و حتی کمان‌های ثانویه را می‌توان به راحتی از یک سری از فریم‌های رو یهم افتاده ساخت. از داخل هواپیما، شخص شانس دیدن تمام دایرهٔ رنگین‌کمان را، با سایهٔ هواپیما در مرکز، دارد. این پدیده می‌تواند با گلوری اشتباه گرفته شود، اما یک گلوری معمولاً خیلی کوچکتر است، تنها ۲۰-۵درجه را پوشش می‌دهد.
نور که ابتدا هنگام ورود به سطح قطره باران شکسته شده‌است، در پشت قطره بازتاب می‌کند، و بار دیگر هنگام ترک قطره می‌شکند. اثر کلی به گونه‌ای است که نور ورودی در گسترهٔ عریضی از زاویه‌ها، با بیشترین شدت نوری در زاویهٔ ۴۰ تا ۴۲ درجه، باز می‌تابد. زاویه مستقل از اندازهٔ قطره‌است، اما به شاخص شکست آن وابسته‌است. آب دریا شاخص شکست بزرگتری نسبت به آب باران دارد، از اینرو شعاع «رنگین‌کمان» در افشانهٔ دریا کوچکتر از یک رنگین‌کمان واقعی است. این رنگین‌کمان برای چشم غیر مسلح با چینش از دست رفته‌ای از این‌کمان‌ها مشاهده می‌شود.[۵] مقدارشکست نور به طول‌موج‌اش، و از این رو به رنگ‌هایش بستگی دارد. نور آبی (طول موج کوتاهتر) در زاویهٔ بزرگتری نسبت به نور قرمز می‌شکند، اما بواسطهٔ بازتاب پرتوهای نور از پشت قطره، نور آبی نسبت به نور قرمز هنگام خروج از قطره با زاویهٔ کمتری با پرتو سفید فرودی اصلی می‌سازد. ممکن است فکر کنید که عجیب است که الگوی رنگ‌ها در یک رنگین‌کمان قرمز را در بیرون کمان و آبی را در درون آن دارد. با این‌حال، زمانی که این موضوع را با دقت بیشتری وارسی کنیم، متوجه می‌شویم که اگر نور قرمز خارج شده از یک قطره توسط ناظری مشاهده شود، نور آبی آن قطره دیده نخواهد شد زیرا این نور در مسیری متفاوت با نور قرمز حرکت قرار دارد: مسیری که با چشمان ناظر در یک راستا نیست. نور آبی مشاهده شده در این رنگین‌کمان از قطرهٔ متفاوتی می‌آید، که بایستی زیر قطره‌ای باشد که نور قرمز از آن مشاهده می‌شود.
نور که ابتدا هنگام ورود به سطح قطره باران شکسته شده‌است، در پشت قطره بازتاب می‌کند، و بار دیگر هنگام ترک قطره می‌شکند. اثر کلی به گونه‌ای است که نور ورودی در گسترهٔ عریضی از زاویه‌ها، با بیشترین شدت نوری در زاویهٔ ۴۰ تا ۴۲ درجه، باز می‌تابد. زاویه مستقل از اندازهٔ قطره‌است، اما به شاخص شکست آن وابسته‌است. آب دریا شاخص شکست بزرگتری نسبت به آب باران دارد، از این رو شعاع «رنگین‌کمان» در افشانهٔ دریا کوچکتر از یک رنگین‌کمان واقعی است. این رنگین‌کمان برای چشم غیر مسلح با چینش از دست رفته‌ای از این‌کمان‌ها مشاهده می‌شود.[۵] مقدارشکست نور به طول‌موج‌اش، و از این رو به رنگ‌هایش بستگی دارد. نور آبی (طول موج کوتاهتر) در زاویهٔ بزرگتری نسبت به نور قرمز می‌شکند، اما بواسطهٔ بازتاب پرتوهای نور از پشت قطره، نور آبی نسبت به نور قرمز هنگام خروج از قطره با زاویهٔ کمتری با پرتو سفید فرودی اصلی می‌سازد. ممکن است فکر کنید که عجیب است که الگوی رنگ‌ها در یک رنگین‌کمان قرمز را در بیرون کمان و آبی را در درون آن دارد. با این‌حال، زمانی که این موضوع را با دقت بیشتری وارسی کنیم، متوجه می‌شویم که اگر نور قرمز خارج شده از یک قطره توسط ناظری مشاهده شود، نور آبی آن قطره دیده نخواهد شد زیرا این نور در مسیری متفاوت با نور قرمز حرکت قرار دارد: مسیری که با چشمان ناظر در یک راستا نیست. نور آبی مشاهده شده در این رنگین‌کمان از قطرهٔ متفاوتی می‌آید، که بایستی زیر قطره‌ای باشد که نور قرمز از آن مشاهده می‌شود.
