کِرم‌چاله در فیزیک ی پله فرضی در فضا زمانه.
“کرمچالهها” ساختار و بُعد فضا و زمان رو شکسته و باعثدرست شدن تونلی و حفره‌ای میشن که سرعت ی ماده درش از سرعت نور بیشتره. همچنین کرمچالهها بُعد و ساختار فضا رو هم شکافته و اون رو جمع میکنن که این باعث کوتاه شدن فاصله بین دو نقطه در فضا میشه.
در سال ۱۹۳۵ فیزیکدان ها “آلبرت انیشتین” و “نیوتون روزن” با استفاده از نظریه‌ی نسبیت عام پیشنهاد وجود پلی رو از بین فضا-زمان مطرح کردن، این مسیر به افتخار این دو دانشمند بزرگ پل انیشتین-روزن نامگذاری شده. طبق این نظریه پل اینشتین-روزن یا کرم‌چاله دو قسمت مختلف از فضا-زمان رو به همدیگه متصل میکنه. از لحاظ تئوری با عبور از بین میان بُر میشه از نقطهای در فضا-زمان به نقطهای دیگه منتقل شد. کرم‌چاله شامل دو دهانه و یک گلو عه که دهانه گرده و گلو حالتی صاف و کشیده داره اما ممکنه گلو هم بپیچه و حتی مسیری رو طولانی‌تر کنه.
معادلات ریاضی نظریه‌ی نسبیت عام اینشتین وجود کرمچالهها رو پیش‌بینی میکنن اما تا همین لحظه هیچ کرم چاله‌ای کشف نشده، جرم منفی از طریق نیروی گرانش بر نور تأثیر گذاشته و مانع خروج نور از کرم‌چاله میشه. احتمالاً دهانه‌ی کرم‌چاله از دو سیاه‌چاله تشکیل شده باشه اگرچه تبدیل یک ستاره‌ی در حال مرگ به سیاه‌چاله نمی‌تونه کرم‌چاله‌ای تولید کنه.
داستان های علمی-تخیلی زیادی در باره‌ی کرمچالهها و عبور از این پرتال‌های فضایی ساخته شده، اما در واقعیت همچین سفری خیلی پیچیده تر از فیلم‌های هالیوودیه. اولین مشکل در برابر چنین سفرهایی اینه که پیش‌بینی‌ها اندازه‌ی کرم‌چاله رو چیزی حدود ۱۰ تا ۳۳ سانتی‌متر می‌دونن؛ البته با گسترش جهان ممکنه تا اندازه‌های بزرگتری هم کشیده بشن. مشکل دیگه ثبات درونی این پل‌های فضاییه، طبق نظریه‌ی اینشتین-روزن کرمچالهها برای سفرهای فضایی بی‌فایدن چون شدیداً بی‌ثبات هستن و دچار فروپاشی میشن. تحقیقات جدید وجود ماده‌ای مرموز رو نشون میده که با ورود به کرمچالهها اون‌ها رو برای مدت زمان طولانی باز نگه می‌داره، این ماده‌ی مرموز با ماده‌ی تاریک و ضد ماده تفاوت داشته و شامل چگالی انرژی منفی و فشار منفی بزرگیه. این ماده فقط از طریق تأثیر بر بعضی از رفتارهای محیط خلا به عنوان بخشی از تحقیقات میدان کوانتومی دیده شده. اگر به یک کرم‌چاله مقدار کافی از این ماده چه به صورت طبیعی و چه به صورت مصنوعی اضافه بشه شاید به حدی از ثبات برسه که به عنوان روشی برای ارسال اطلاعات و یا حتی انتقال مسافر مورد استفاده قرار بگیره، اما با اضافه شدن ماده‌ی معمولی مثل انسان بهش باز هم دچار بی ثباتی و فروپاشی میشه.
یک کرم چاله در صورت وجود، خودش بخشی از فضا زمان چهار بعدی عالمه. همون جوری که میدونید انیشتین در سال ۱۹۰۵ ثابت کرد که جهان تنها از سه بعد فضایی تشکیل نشده و زمان صرفاً یک پارامتر در حال تغییر نیست. بلکه زمان خودش هم به عنوان بعد چهارم عالم به حساب میاد. در این فضازمان چهار بعدی، کرمچالهها می‌تونن سوراخی به جهانی دیگه یا ناحیه‌ای دیگه از همین جهان باشن. پس باید در نظر داشته باشیم که این اجسام چهاربعدی هستن و ما تنها برای ساده‌سازیشون اون ها رو به صورت دوبعدی نشون میدیم.
به‌عنوان مثالی ساده، یک صفحه کاغذ تخت رو در نظر بگیرین که از چهار سمت تا فواصل بسیار دور گسترده شده باشه. هر دو طرف صفحه که اون ها رو «رو» و «زیر» صفحه میگیم، بطور مستقل یک فضای دوبعدی رو تشکیل میدن که می‌تونیم اون رو ی جهان دوبعدی بگیم. ساکنینه این جهان ها خودشون موجودات دوبعدی هستن. آشکاره که این دو جهان هیچ پیوندی با هم ندارن و ساکنانشون از وجود همدیگه بی خبرن. حالا بیاین یک سوراخ دایره‌ای در این صفحه درست کنیم. به این ترتیب دو جهان بطور پیوسته با هم ارتباط دارن. ما این حفره تونل مانند رو یک کرم‌چاله میگیم.
اکنون بیاین به‌جای یک سوراخ، دو سوراخ توی صفحه درست کنیم. بعد لبه‌های این دو سوراخ رو بکشیم تا به صورت دو لوله دربیاد و با ادامه دادن این کار دو لوله رو به هم وصل کنیم. این هم یک کرم چالست. با این تفاوت که نایکسانی درش بر خلاف حالت قبل دو گستره از یک جهان رو به هم وصل میکنه. در حالتی که فضای ما خمیده باشه مسافرت از طریق این کرم‌چاله بسیار تندتر شدنیه. چون مسافت کوتاه‌تره.
اگر در هر یک از دو ورق تخت هم راستا هم یک سوراخ درست کنیم، با کشیدن لبه‌های سوراخ و رساندن دو لولهٔ درست شده به هم می‌تونیم یک کرم چاله درست کنیم که صفحه بالایی یکی از ورق‌ها رو به صفحه پایینی ورق دیگه وصل کنه.
با تکنولوژی حال حاضر ما نمیتونیم کرم چاله ها رو بزرگ و با ثبات کنیم حتی اگه بتونیم اون‌ها رو ببینیم، اما دانشمندان به تحقیقات خودشون ادامه میدن به این امید که روزی روشی برای استفاده از این میانبرهای فضایی پیدا بشه و انسان کائنات رو مستعمره‌ی خودش بسازه، اگر چه اون روز نزدیک نیست.
