عجایب مغز!
هر چه بیشتر درباره مغز آدم فکر میکنیم با اطلاعات و یافتههای حیرت انگیزی روبرو میشیم. این عضو حیاتی اونچنان پر رمز و رازه که بعضی از دانشمندان و طبیبان تمامی عمر حرفهای خودشون رو به کاوش پیرامون مغز صرف کردن و به قول معروف هفت شهر عشق رو گشتن ولی همچنان از دفتر اول بیشتر نرفتن. اگر دلتون برای قدری حیرت تنگ شده، این مقاله رو مهمون ما باشین تا هم اطلاعات عمومیتون درباره مغز بیشتر بشه و هم دهنتون از تعجب باز بمونه!
زمانی دانشمندان بر این باور بودن که با پشت سر گذاشتن جوانی، توانایی شکل گیری اتصالات نورونی جدید هم توی انسان متوقف میشه. دیدگاهی که در سال ۲۰۰۷ مردود شد و دانشمندان فهمیدن مغز در شرایط مختلف توانایی تشکیل دادن نورون های جدید رو داره و مغز می تونه در دوران بزرگسالی هم اتصالات جدید نورونی بسازه. همچنین تحقیقات بر روی مراقبه یا مدیتیشن نشون داده تمرین دادن شدید مغز میتونه ساختار و عملکرد مغز رو تغییر بده.
ماده سفید: ماده سفید مغز از شاخکهای متعدد سلولهای عصبی (دندریتها) و اکسون تشکیل شده که با هم شبکهای به هم تنیده از سلولهای عصبی رو شکل میدن.
خاکستری و سفید: ۶۰ درصد از مغز آدمی رو ماده سفید و ۴۰ درصد باقیمونده رو ماده خاکستری شکل میده.
آب: ۷۵ درصد از مغز انسان رو آب فراگرفته.
سلولهای عصبی: بیش از یک صد میلیارد سلول عصبی (نورون) در مغز انسان جای گرفته.
سیناپس: هر نورون بین یک تا ده هزار سیناپس داره.
فقدان حس درد: هیچ گیرنده دردی در مغز آدمی وجود نداره، به همین خاطره که مغز نمیتونه احساس درد رو بفهمه.
بزرگترین مغز دنیا: در حالی که مغز فیل از نظر فیزیکی بزرگتر از مغز انسانه، مغر آدمی تنها ۲ درصد از وزن انسان رو شامل میشه و این در حالیه که این نسبت در فیل ۰.۱۵ درصده؛ پس میشه نتیجه گرفت که مغز آدمی دارای بالاترین نسبت وزن به کل بدنه.
رگهای خونی: بیش از ۱۶۱,۰۰۰ کیلومتر رگ خونی در مغز وجود داره.
چربی: مغز آدمی چربترین عضو بدنه که بیش از ۶۰ درصدش رو چربی فرا گرفته. مغز انسان مثل یک رایانه قدرتمنده که خاطراتمون رو ذخیره میکنه و این که ما در مقام یک انسان چگونه فکر می کنیم و واکنش نشان میدیم رو کنترل میکنه. مغز انسان در طول زمان تکامل یافته و برخی از قسمت های پیچیدش ویژگی های خارق العاده ای دارن که دانشمندان هنوز سعی در درکشون دارن.
مغز مرکز سیستم عصبی انسانه که افکار، حرکات، خاطرات و تصمیم گیری های ما رو کنترل میکنه.
با تکامل، مغز انسان پیچیده و پیچیده تر شده، بسیاری از ویژگی های جالبش رو هنوز دانشمندان به خوبی درک نکردن.
مغز انسان حاوی میلیارد ها سلول عصبیه که اطلاعات رو به سراسر بدن ارسال میکنن و یا اطلاعات رو از سراسر بدن دریافت میکنن.
مغز انسان بیش از سه برابر مغز پستانداران دیگریه که اندازه بدن مشابهی با انسان دارن.
هر طرف مغز تا حد زیادی با تنها نیمی از بدن تعامل داره. به دلایلی که هنوز به طور کامل درک نشده، تعامل مغز با طرف های مخالف بدن انجام میگیره. یعنی سمت راست مغز در تعامل با طرف چپ بدنه و سمت چپ مغز با طرف راست بدن تعامل داره.
بزرگ ترین بخش مغز انسان مخ نامیده میشه. بخش های مهم دیگه، جسم پینه ای، قشر مغز، تالاموس، مخچه، هیپوتالاموس، هیپوکامپ و ساقه مغز هستن.
مغز انسان به وسیله جمجمه محافظت میشه. جمجمه پوشش محافظیه که از ۲۲ استخوان متصل به هم تشکیل شده.
سلولهای عصبی (نورونها): سلولهای عصبی با نرخ ۲۵۰,۰۰۰ سلول عصبی در دقیقه در طول دورهی اولیهی جنینی رشد میکنن.
اندازه در زمان تولد: مغز آدمی در زمان تولد به اندازهی مغز یک انسان بالغه و حاوی اغلب سلولهای عصبیه.
رشد مغز در طفل تازه تولد یافته: نرخ رشد در طفل تازه تولد یافته سه برابرش در یک سالگی اونه.
رشد متوقف میشه: رشد مغز در ۱۸ سالگی متوقف میشه.
قشر مخ: همزمان با یادگیری بر ضخامت قشر مخ افزوده میشه.
بر انگیختن: در محیط مناسب میشه به کمک شبیه سازی، توانایی یادگیری کودک رو تا بیش از ۲۵ درصد اضافه کرد.
رشتههای عصبی جدید: روند ایجاد و رشد رشتههای عصبی جدید با توجه به پاسخهای طبیعی به فعالیتهای ذهنیه.
بلند بلند بخونین: بلند بلند خوندن و بلند بلند صحبت کردن با بچهها میتونه موجب ترغیب و رشد بیشتر مغزشون بشه.
احساسات: ظرفیت احساساتی نظیر شادی، سرخوشی، ترس و خجالت فرد از همون زمان تولد در اون بوجود میاد. سبک خاص بزرگ کردن بچهها به هر چه بارورتر شدن یا سرکوب این احساسات میانجامه.
نخستین حس: نخستین حسی که در آدمی شکل میگیره حس لامسه هست. از هفته هشتم لبها و گونهها و تا هفتهی دوازدهم تمامی بدن حس لامسه رو درک میکنن.
افراد دو زبانه: بچههایی که تا پیش از ۵ سالگی دو زبان رو یادمیگیرن، با بروز تغییر در ساختار مغزی مواجه شده و در بزرگ سالی ماده خاکستری بیشتری در مغزشون شکل میگیره. پرسش اینکه برای افراد سه زبانه قضیه چطوره!!
سوء استفاده از کودکان و تأثیر مغزی: نتایج تحقیقات موید این حقیقته افرادی که در کودکی مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفتن با تأثیرات دائمی بر مغز و کند شدن رشد مغز مواجه میشن.
بیشترین دمای ثبت شده بدن که شخص در اون جون سالم به در برده، ۴۶.۵ درجه سانتیگراده. پس به خاطر داشته باشین دفعه بعد که تب کردین سریعاً باید اون رو پایین بیارین.
استرس: نتایج تحقیقات نشان میدن که استرس فزاینده به بروز تغییرات در سلولهای مغزی، ساختار و کارکرد اون منتج میشه.
هورمون عشق و اوتیسم (در خود ماندگی): اکسیتوسین (Oxytocin) هورمونیه که مسئول بروز احساس عشق در مغز بوده و ثابت شده دارای منافعی برای کنترل رفتارهای مکرر به خصوص در افرادیه که از بیماری اوتیسم رنج میبرن.
خندیدن به شوخیها به هیچ وجه کار سادهای نیست چرا که در هر خنده پنج بخش مغز فعال میشه.
خمیازه مسریه: خمیازه واگیرداره، پس اگر کسی در اطرافمون خمیازه بکشه ما هم خواسته یا ناخواسته کار اون رو تکرار میکنیم. دانشمندان معتقدن این اقدام پاسخی به عادت دیرینه انسانهای دوران کهنه که از خمیازه برای برقراری ارتباط استفاده میکردن؛ خودمونیم خوب شد تلفن و پیامک اختراع شدن!
بانک مغز: دانشگاه هاروارد دارای بانک مغزی با بیش از ۷۰۰۰ مغز واقعی انسانه که ازش برای انجام تحقیقات گوناگون استفاده میشه.
فضای لایتناهی: نبود جاذبه در محیط خارج از جو زمین بر مغز انسان تأثیرات متعددی میذاره که میزان و علتش هنوز تحت بررسی دانشمندانه. به همین خاطر تا روشن شدن موضوع پیشنهاد میکنیم سفرتان به ماه رو کنسل کنین.
موسیقی: آموزش موسیقی در کودکان و بزرگ سالان تا حد زیادی به تقویت توانایی مغزی و سازماندهی موارد موجود درش کمک میکنه.
افکار: آدمی به طور متوسط بیش از ۷۰ هزار بار در روز فکر میکنه!
توانایی دو دست: بخش پینهای یا (Corpus Collosum) مغز افراد چپ دست یا دو دست ۱۱ درصد بزرگتر از افراد راست دسته. بخش پینهای، دو نیمکرۀ مغز رو به هم متصل میکنه.
کارهای پراضطراب: بر اساس نتایج تحقیقی که در دانشگاه بریستول صورت گرفته، حسابداران صنفی از جامعه ای هستن که بیشترین سردرد کاری رو تجربه میکنن. پس از اونها کتابداران و رانندگان اتوبوس و کامیون قرار میگیرن.