علت بوی بد عرق چیست

رای شما هم اتفاق افتاده که در اتوبوس یا آسانسور، فردی در کنار تان قرار بگیرد که بوی بد بدنش آزارتان داده باشد؟ اگر چنین تجربه ای داشته باشید، به قطع می دانید که بوی عرق بعضی از افراد آنقدر بد و منزجر کننده است که به کلی حالتان را به هم می زند. اما چرا اینطور است؟

غدد عرق در پوست انسان به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ غدد اکرین و غدد آپوکرین. غدد عرق اکرین تقریبا در تمام بدن پراکنده‌اند و باعث تعریق بدن در هوای گرم یا در فعالیت‌های شدید می‌شوند. مایع مترشحه از غدد اپوکرین هم حاوی مواد پروتئینی، مواد قندی و چربی‌هاست و ترشح این مواد زمینه را برای رشد برخی‌باکتری‌ها روی پوست فراهم می‌کند. این غدد برخلاف غدد اکرین، پراکندگی یکسانی در بدن ندارند و تجمع آنها در برخی نواحی مانند زیر بغل و کشاله ران بیشتر است و به همین دلیل بوی نامطبوع بدن نیز در این نواحی بیشتر حس می‌شود.

باکتری هایی روی بدن ما وجود دارد که از عرق آپوکرین تغذیه می کنند. وقتی این عرق را مصرف کرد، همان کاری که سایر موجودات زنده پس از غذا خوردن انجام می دهند، از او نیز سر می زند. بله، غذا را دفع می کند. و این بوی زننده و منزجر کننده از اینجا ناشی می شود.

در واقع، باکتری ها عمل دفع غذا را دقیقا مثل ما انجام نمی دهند—آنها پیوندهای شیمیایی را می شکنند. اما از عرق ما تغذیه می کنند و همین باعث بوی بد و چندش آور می شود.

حمام کردن: یکی از دلایل عمده در پیدایش این بوی بد این است که به میزان کافی حمام نمی کنیم. البته فقط شستشوی بدن کافی نیست، پاکی و نظافت لباسها نیز در این مسئله موثر هستند. انواع به خصوصی از پارچه ها مثل پارچه های نخی، بوی بد را سریعتر جذب می کنند.

عرق کردن: بدن برخی افراد بوی تندتری دارد، به این دلیل که بیشتر عرق می کنند. دلیل آن می تواند استرس یا فعالیت جسمی بیش از اندازه باشد. این روزها استرس عامل رایج تری است. توقعات بالا، برنامه های فشرده ی کاری، و…همه و همه اضطرابی بیش از حد نرمال بر بدن وارد می کنند، که باعث عرق کردن بیشتر می شود.

عرق کودکان معمولا بوی بد نمی گیرد، به این خاطر که عرق آپوکرین ترشح نمی کنند. از اینرو باکتری ها نمی توانند با چیزی فعل و انفعال داشته باشند. با بالا رفتن میزان تِستوسترون بدن در دوران بلوغ، آپوکرین نیز ترشح می شود.

تغذیه: خوردن برخی از غذاها نیز می تواند بر بوی بدن شما تاثیرگذار باشد. غذاهای تند و تلخ، با بوهایی نافذ معمولا تاثیری منفی بر بوی بدن دارند. سیر، زیره، و کاری نمونه هایی از آن هستند.

کمبود روی نیز می تواند در ایجاد بوی بد بدنتان موثر باشد. به این دلیل که این ماده به دفع سمومات بدن کمک می کند. همچنین عدم توازن قند و کافئین بدن نیز عواملی تاثیرگذار در میزان عرق بدن هستند.

مشکلات جسمی: برخی از بوهای زننده بدن می تواند ناشی از بیماری ها یا مشکلات جسمی باشد. دیابت، بیماری های کبدی و… انواعی از این مشکلات جسمی هستند.

در نواحی دیگر بدن کمتر هستند و به همین دلیل ایجاد بوی نامطبوع در نواحی دیگر بدن کمتر است. مثلا در صورت، غدد آپوکرین فقط در گوشه‌های بینی یافت می‌شود و به همین دلیل است که برخی افراد وقتی انگشت خود را به گوشه‌های بینی‌شان می‌کشند، بوی نامطبوعی در این نواحی حس ‌می‌کنند.

این غدد با ترشح مواد مختلف، سطح لغزنده‌ای در پوست ایجاد می‌کنند که باعث پراکنده شدن سریع‌تر ذرات عرق در سطح پوست و تبخیر سریع‌تر آنها می‌شود. این عمل در نهایت به خنک‌شدن بهتر بدن می‌انجامد.

یکی از دلایلی که بعضی مردها عرق تندتری دارند، ممکن است میزان بالاتر تِستوسترون بدنشان باشد، چون میزان تِستوسترون در تولید عرق بدن بسیار تعیین کننده است. یکی دیگر از دلایل این است که برخی مردها به نظافت خود زیاد اهمیت نداده و به اندازه ی کافی استحمام نمی کنند. با توجه به اینکه خانم ها معمولا خیلی بیشتر به نظافت خود اهمیت می دهند، می توان نتیجه گرفت که چرا بوی بدن خانمها به تندی بوی بدن آقایون نیست.

در بدن مردان میانسال ماده ای به نام نونیال تولید می شود که بوی بد بدن را شدت می دهد، اما در خانم ها نیز دقیقا به اندازه ی آقایون این ماده تولید می شود، پس باز هم به مسئله ی بهداشت آقایون برمی گردیم.

برخی مردها طبیعتا نامرتب و ژولیده هستند. برایشان تفاوتی نمی کند که لباسی را که یک هفته مداوم پوشیده اند، دوباره بر تن کنند. بله، شستشو و پاکیزگی لباسها در خصوص بوی بد بدن بسیار مهم است. حتی اگر بدنتان نیز تمیز باشد، اگر لباسهایتان تمیز نباشند، باز هم بدنتان بوی بدی متصاعد خواهد کرد.

یکی دیگر از دلایلی که بدن مردها بوی تندتری دارد می تواند به فعالیت جسمی بیشتر آنها برگردد. زن ها معمولا در مقایسه با مردان، زندگی آرامتر و کم فعالیت تری دارند. به علاوه زنان خیلی کمتر به ورزش و فعالیت های شدید جسمی می پردازند. مردان ورزشکار طبیعتا بسیار بیشتر از سایرین عرق می کنند و به همین ترتیب احتمال اینکه بدنشان بوی تند از خود متصاعد کند، بیشتر است.

تعریق و بوی بدن بیماری تلقی نمی‌شود که به درمان نیاز داشته باشد ولی راه‌هایی برای کاهش بوی بد بدن وجود دارد.

بیشتر حمام کنید: حمام کردن می تواند شروع خوبی باشد. شستشوی به موقع لباسهایتان نیز کمک کننده است. البته برای جلوگیری از بوی بد بدن، دوش گرفتن از حمام کردن بهتر است. چون فشار مستقیم آب بر روی بدن، در حین دوش گرفتن، چرک و باکتری ها را از بدن شسته و پاک می کند.

دئودورانت ها/ضد تعرق ها:در ترکیب دئودرانت‌ها مواد معطری وجود دارد و ضمنا این ترکیب‌ها تا حدودی از ترشح عرق می‌کاهند و به این وسیله در کم شدن بوی بد تاثیر دارند.

ضد تعرق ها نیز غدد ترشح کننده ی عرق را مسدود می کنند، و باکتری ها دیگر چیزی برای فعل و انفعال با آن ندارند. استفاده از صابون های آنتی باکتریال نیز در این مورد مفید است.

تغذیه ی مناسب: کم کردن مصرف کافئین از برنامه ی غذایی روزانه بسیار مفید خواهد بود. قهوه، نوشابه، شکلات و سایر موادغذایی کافئین دار، با تحریک غدد ترشح کننده ی آپوکرین، در ایجاد بوی بد بدن تاثیرگذارند. نوشیدن میزان کافی آب و مایعات، غدد ترشح کننده ی اِکرین را فعال می سازد که باعث رقیق تر شدن عرق آپوکرین می شود.

اسید بوریک: یکی از موثرترین و مفیدترین مواد برای مقابله با بوی بد بدن، اسید بوریک است که کمتر از موارد دیگر شناخته شده می باشد. ماده ای نسبتا ارزان و بسیار کارآمد می باشد. در هر قسمت از بدن که نمی خواهید از آن بوی بد متصاعد شود، پس از حمام از این ماده استفاده کنید. اسید بوریک انتشار باکتری ها را کندتر می کند. البته استفاده ی بیش از حد آن نیز می تواند برای پوست ایجاد مشکل کند.

درمان های دیگر: اگر بوی بد عرق بدنتان با هیچکدام از روش های بالا از بین نرفت، بدانید که راه های دیگری نیز برای رفع آن وجود دارد که نیازمند تجویز پزشک است. موارد بسیار شدید احتمالا از بیماری هایی خاص ناشی می شوند که باید تحت درمان پزشکی قرار گیرند.

بیشترین تاثیر اضافه‌وزن در افزایش بوی نامطبوع بدن، تاثیر فیزیکی آن است. اضافه شدن لایه‌های چربی در کشاله ران و زیر بغل باعث می‌شود تبخیر عرق به‌سختی و با سرعت کمتری انجام شود بنابراین فعالیت باکتری‌ها در آن نواحی نیز بیشتر می‌شود.

اگر تعداد باکتری‌های کورینه باکتریوم مینوتیسیموم در پوست کمتر باشد، مواد پروتئینی، قندی و چربی ترشح شده از بدن کمتر تجزیه می‌شود و بوی بدن کمتر خواهد بود ضمن اینکه امکان دارد با رعایت اصول بهداشت فردی، استحمام به موقع و استفاده از انواع بوگیرها این مشکل را به شکل مطلوبی مدیریت کرده باشند.

برخی مواد خوراکی اسانس‌هایی دارند که می‌توانند با دفع شدن از راه تعریق، بوی بدن را تشدید کنند ولی تاثیر آنها چندان زیاد نیست.

اگر بدنتان بویی زننده و انزجارآور از خود متصاعد می کند، اصلا نگران نباشید. راه های بسیاری برای رفع این مشکل پیش روی شماست. اولین کاری که باید بکنید این است که علت و سبب این بوی بد را کشف کنید و بعد می توانید برحسب آن از روش های درمانی ویژه استفاده کنید. اگر دیدید که با روش های معمول مشکلتان برطرف نشد، تردید نکنید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا به شما در این زمینه کمک کند.