رنگی که همیشه از آب دریا و اقیانوس در ذهن ما وجود داره، آبیه. تحقیقات نشون میده که رنگ دریا می‌تونه بر اساس زمان و مکان تغییر کنه. از آبی فیروزه‌ای درخشان و سبز مایل به سفید به سوی لاجوردی، سرمه‌ای تا آبی به رنگ تیره و قهوه‌ای کثیف. با سوال دات آی آر همراه باشید تا به بررسی علل مختلف این تفاوت رنگ بپردازیم.
در گذشته انعکاس آسمون رو دلیل بر آبی رنگ بودن آب می دونستن، ولی مقدار وسیع آب مثل اقیانوس ها دلیلی بر لاینفک بودن رنگ آبی آبه.
این فکری نادرست و عامیانه هست که آب دریاها و اقیانوسها رو به خاطر انعکاس آسمون آبی بدونیم. این موضوع حقیقت نداره ولی تا دهه های پیش مردم با این باور بودن.
آب خالص طبیعتا روشن و شفافه ولی اگه عمق دریا زیاد باشه، نور نمی‌تونه توی کف دریا منعکس بشه و به رنگ آبی تیره نشون داده میشه و علت این اتفاق قوانین فیزیک پایه است. چشم انسان دارای سلول‌هایی که قادر به تشخیص تابش الکترومغناطیسی با طول موج حدود ۳۸۰ تا ۷۰۰ نانومتر هستن. در این گروه، طول موج‌های مختلف مربوط به رنگ‌های مختلفه که ما توی رنگین کمان می‌بینیم.
مولکول‌های آب در جذب نور بهتر هستن و در این کار به طول موج های بالاتر هم می‌رسن، یعنی به رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد و سبز. این مولکول ها رنگ آبی رو هنگامی که نور طول موجی کوتاه‌تر داره، ترک می‌کنن. رنگ آبی احتمال کم‌تری برای جذب شدن داره و می‌تونه به عمق‌های بیشتر نفوذ پیدا کنه و آب عمیق رو آبی‌تر نشون بده.
اگه رنگ اقیانوس ها به رنگ آسمون بستگی داشت، اولاً رنگ آبیش کمرنگ تر می‌بود و از طرفی توی روزهای ابری رنگ آب سفید میشد. ذرات و مواد محلول توی آب باعث میشه که در بعضی مواقع آب دریا سبز رنگ و در بعضی اوقات آبی تیره شود.
یک استخر آب که رنگ دیواره و کفش سفیده رنگ آب رو با هاله ای از رنگ فیروزه‌ای نشون میده، حتی اگه این استخر سرپوشیده باشه و تماسی با نور مستقیم آسمون نداشته باشه.
انتشار نور از ذرات ریز معلق در آب هم نقش مهمی روی رنگ دریاچه ها و اقیانوسها داره. نور خورشید در عمق های چندین دکامتری کاملاً جذب میشه و بدون پخش این ذرات آب دریا کاملاً سیاه به نظر میرسه.
تا حالا دلایل فیزیکی رو گفتیم ولی از اون مهم‌تر، دلایل زیست شناسیه چون که مهم‌ترین نقش رو در تغییر رنگ دریا، موجودات کوچکی به نام “فیتو پلانکتون” ایفا می‌کنند. این موجود ها معمولا کوچک‌تر از سر سوزن هستن، این جلبک تک سلولی از رنگ دانه های کلروفیل سبز برای گرفتن انرژی خورشید جهت تبدیل آب و کربن‌دی اکسید به ترکیبات آلی ای که بدن اون‌ها از اون تشکیل شده، استفاده می‌کنن. پیش‌بینی میشه که این موجودات مسئول تولید حدود نیمی از اکسیژنی که ما تنفس می‌کنیم، هستن. به طور قطع، فیتوپلانکتون تابش الکترومغناطیسی در قسمت قرمز و آبی طیف نور مرئی رو جذب می‌کنه ولی رنگ سبز رو منعکس می‌کنه، این موضوع توضیح میده که چرا دریا هایی که در حال رشد هستن، سبز‌تر به نظر می‌رسن.
چون مکان این موجودات در مرکز بافت غذایی دریاست، می‌تونن تاثیر بزرگی روی اکوسیستم کلی داشته باشن. اون‌ها منابع غذایی اولیه “زئوپلانکتون‌ها”، موجودات ریزی مثل پاروپا، کریل و ستاره دریایی هستن. پس از اون زئوپلانکتون‌ها توسط ماهی‌ها خورده میشن و ماهی‌ها هم غذای موجودات دیگه مثل حلزون اسکالوپ، شقایق دریایی، کوسه و نهنگ میشن. تغییرات توی جمعیت و توزیع فیتوپلانکتون‌ها و و سرعت رشد یا کاهش اون‌ها، می‌تونه به عنوان هشدارهای زودهنگام از تغییرات زیست محیطی، برای دانشمندان عمل کنه. هرچه فیتوپلانکتون بیشتری توی آب اقیانوس‌های جهان شناور باشه، دی اکسید کربن های بیشتری از جو زمین مکیده مکیده میشن.
در پایان دریا به رنگ های مختلفی مثل قرمز، آبی، بنفش و… دیده میشه که هر کدوم دلایل خاصی دارن. ولی بدونین که آب دریا هنیشه آّبی نیست.
