اینترنت چیست

اینترنت (به انگلیسی: Internet) (مخفف interconnected networks شبکه‌های به هم پیوسته) رو باید بزرگ‌ترین سامانه‌ای دانست که تاکنون به دست انسان طرّاحی، مهندسی و اجرا شده. ریشهٔ این شبکهٔ عظیم جهانی به دههٔ ۱۹۶۰ باز می‌گرده که سازمان‌های نظامی ایالات متّحدهٔ آمریکا برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی برای ساخت شبکه‌ای مستحکم، توزیع شده و با تحمل خطا سرمایه‌گذاری کردن. این پژوهش به همراه دوره‌ای از سرمایه‌گذاری شخصی بنیاد ملی علوم آمریکا برای ایجاد یک ستون فقرات اینترنت جدید، باعث شد تا مشارکت‌های جهانی آغاز بشه و از اواسط دههٔ ۱۹۹۰، اینترنت به شکل یک شبکهٔ همگانی و جهان‌ شمول در بیاد. وابسته شدن تمامی فعّالیت‌های انسان به اینترنت در زمانی بسیار کوتاه، حکایت از آغاز یک دوران تاریخیِ نوین در بخش های متفاوت علوم، فناوری، و بخصوص در نحوه تفکّر انسان داره. شواهد زیادی در دسته که از اونچه اینترنت برای انسان می سازه و می کنه، تنها مقدار بسیار اندکی به واقعیت دراومده‌.

اینترنت یک شبکه جهانیه بنابراین بدون دانستن معنیه “شبکه” درکش سخته. شبکه (Network) به تعدادی کامپیوتر متصل به هم گفته میشه که باهم در ارتباطن و توانا به انتقال داده‌ها و اطلاعات هستن. به شخصه با تعریف‌های کتابی راحت نیستم، پس بهتره با یک دید دیگه بهش نگاه کنیم. فرض کنین چندین دوست در یک اتاق نشستن که هر کدوم از این افراد در واقع نشون دهنده “یک کامپیوتر” هستن. در این جمع تمامیه افراد با همدیگه در ارتباط بوده و قادر به حرف زدن و انتقال گفته‌های خودشون به همدیگه ان.  به این جمع یک شبکه گفته میشه. یک شبکه میتونه دارای ۲ کامپیوتر یا بینهایت کامپیوتر باشه!

آمریکا، آرپا اداره فناوری پردازش اطلاعات (IPTO) رو تأسیس کرد تا پروژه SAGE رو که برای اولین بار سامانه‌های رادار سراسر کشور رو با هم شبکه کرده بود پیشرفت کنه. هدف IPTO دست یافتن به راه‌هایی برای پاسخ به نگرانی ارتش آمریکا درباره قابلیت مقاومت شبکه‌های ارتباطیشون رو پاسخ بده، و به عنوان اولین اقدام رایانه هاشون رو در پنتاگون، کوه چاین و دفتر مرکزی فرماندهی راهبردی هوایی (SAC) رو به یکدیگر متصل کرد. جی.سی. آر لیکلایدر که از ترویج کنندگان شبکه جهانی بود به مدیریت IPTO رسید. لیکلایدر در سال ۱۹۵۰ (میلادی) پس از علاقه‌مند شدن به فناوری اطلاعات از آزمایشگاه روانشناسی صدا در دانشگاه هاروارد به ام آی تی رفت. در ام آی تی او در کمیته‌ای مشغول به خدمت شد که آزمایشگاه لینکلن رو تأسیس کرد و بر روی پروژه SAGE کار می‌کرد. در سال ۱۹۵۷ (میلادی) او نایب رئیس شرکت بی بی ان (BBN) شد. در اونجا بود که اولین محصول PDP رو خرید و نخستین نمایش عمومی اشتراک زمانی رو هدایت کرد.

در “IPTO” جانشین لیکلایدر ایوان ساترلند، در سال ۱۹۶۵ (میلادی)، به لارنس رابرتس پیشنهاد داد که پروژه‌ای رو برای ایجاد یک شبکه آغاز کنه و  رابرتس پایه این فناوری رو کار پل باران گذاشت. پل باران مطالعه جامعی رو برای نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا منتشر کرده بود که در اون پیشنهاد داده بود که برای دستیابی به استحکام و مقاومت در برابر حوادث از راه‌ گزینی بسته کوچک استفاده بشه. رابرتس در آزمایشگاه لینکلن ام آی تی کار کرده بود که هدف اولیه از تأسیسش، پروژه SAGE بود. لئونارد کلینراک استاد دانشگاه کالیفرنیا تئوری های زیربنایی شبکه‌های بسته رو در سال ۱۹۶۲ (میلادی) و مسیر یابی سلسله مراتبی رو در سال ۱۹۶۷ (میلادی) ارائه کرده بود، مفاهیمی که زمینه ساز گسترش اینترنت به شکل امروزیش شدن.

انشین ساترلند، رابرت تیلور، رابرتس رو قانع کرد که موفقیت‌های اولیه‌اش در زمینه راه‌ گزینی بسته کوچک رو گسترش بده و بیاد و دانشمند ارشد IPTO بشه. در اونجا رابرتس گزارشی با نام «شبکه‌های رایانه‌ای منابع مشترک» به تیلور داد، که در ژوئیه ۱۹۶۸ (میلادی) مورد تأییدش قرار گرفت و مقدمه آغاز کار آرپانت در سال بعد شد. بعد از کار فراوان، سرانجام در ۲۹ اکتبر ۱۹۶۹ دو گره اول آنچه که بعدها آرپانت شد به هم متصل شدند. این اتصال بین مرکز سنجش شبکه کلینراک در دانشکده مهندسی و علوم کاربردی UCLA و سامانه NLS داگلاس انگلبرت در مؤسسه تحقیقاتی SRI International در پارک منلو در کالیفرنیا برقرار شد. سومین مکان در آرپانت مرکز ریاضیات تعاملی Culler-Fried در دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا بود و چهارمی دپارتمان گرافیک دانشگاه یوتا بود. تا پایان سال ۱۹۷۹ (میلادی)پانزده مکان مختلف به آرپانت جوان پیوسته بودند که پیام آور رشدی سریع بود. آرپانت تنها یکی از اجداد اینترنت امروزی بود. در تلاشی جداگانه، دونالد دیویز نیز، در آزمایشگاه ملی فیزیک انگلیس مفهوم راه‌گزینی بسته کوچک را کشف کرده بود. او نخستین بار آن را در ۱۹۶۵ (میلادی) مطرح نمود. کلمات بسته و راه گزینی بسته در واقع توسط او ابداع شدند و بعدها توسط استانداردها پذیرفته و به کار گرفته شدند. دیویز همچنین یک شبکه راه گزینی بسته به نام Mark I در سال ۱۹۷۰ (میلادی) در انگلستان ساخته بود.به دنبال نمایش موفق راه گزینی بسته در آرپانت(ARPANET)؛ در سال ۱۹۷۸، اداره پست بریتانیا، Telenet، DATAPACوTRANSPAC با یکدیگر همکاری را برای به وجود آوردن نخستین سرویس شبکه راه گزینی بسته خود آغاز نمودند. در بریتانیا این شبکه به نام سرویس بین‌المللی راه گزینی بسته (به انگلیسی: International Packet Switched Service) خوانده می‌شد. مجموعه شبکه‌های X.۲۵ از اروپا و آمریکا گسترش یافت و تا سال ۱۹۸۱ کانادا، هنگ کنگ و استرالیا را در بر گرفته بود. استانداردهای راه گزینی بسته X.۲۵ را «کمیته مشاوره بین‌المللی تلگراف و تلفن(CCITT)» – که امروزه به نام ITU-T خوانده می‌شود- حول و حوش سال ۱۹۷۶ تدوین نمود. X.۲۵ از پروتکلهای TCP/IP مستقل بود. این پروتکلها حاصل کار تجربی DARPA در آرپانت، شبکه رادیویی بسته و شبکه ماهواره‌ای بسته بودند.

گشایش شبکه به دنیای تجاری در سال ۱۹۸۸ آغاز شد. شورای شبکه بندی فدرال ایالات متحده در آن سال با اتصال NFSNET به سامانه تجاری پست MCI موافقت نمود و این اتصال در تابستان ۱۹۸۹ برقرارشد. سایر خدمات پست الکترونیکی تجاری (مانند OnTyme,Compuserve,Telemail) نیز به زودی متصل شدند. در آن سال سه ارائه دهندۀ سرویس اینترنت (ISP) بوجود آمدند: UUNET,PSINet, CERFNET. شبکه‌های جدای مهمی که دروازه‌هایی به سوی اینترنت (که خود بعداً جزئی از آن شدند) می‌گشودند عبارت بودند از: یوزنت، بیت‌نت بسیاری از شبکه‌های متنوع تجاری و آموزشی دیگر همچون Telenet, Tymnet, Compuserve و JANET نیز به اینترنت در حال رشد پیوستند. Telenet – که بعدها Sprintnet نامیده شد – یک شبکه رایانه‌ای ملی خصوصی بود که از ۱۹۷۰ کار خود را آغاز کرده بود و امکان دسترسی با شماره‌گیری (به انگلیسی: Dial-up Access) را به صورت رایگان در شهرهایی در سراسر آمریکا فراهم ساخته بود.

این شبکه سرانجام در دهه ۱۹۸۰، با محبوبیت روزافزون TCP/IP به سایرین متصل شد. قابلیت TCP/IP برای کار با هر نوع شبکه ارتباطی از پیش موجود، سبب رشد آسانتر آن می‌گشت؛ اگر چه که رشد سریع اینترنت در وهله اول ناشی از در دسترس بودن مسیریاب‌های استاندارد تجاری از طرف بسیاری از شرکتها، در دسترس بودن تجهیزات تجاری اترنت(به انگلیسی: Ethernet) برای ساخت شبکه‌های محلی و پیاده‌سازی های گسترده و استانداردسازی TCP/IP در یونیکس(به انگلیسی: Unix) و بسیاری سیستم عاملهای دیگر بود.

اگرچه بسیاری از کاربردها و رهنمودهایی که اینترنت را ممکن ساخت به مدت تقریباً دو دهه وجو داشتند، اما این شبکه تا دهه ۱۹۹۰ هنوز چهره‌ای همگانی نداشت. در ششم آگوست ۱۹۹۱، سرن – سازمان اروپایی پژوهش درباره ذرات – پروژه وب جهان گستر(World Wide Web) را به اطلاع عموم رساند. وب توسط دانشمندی انگلیسی به نام تیم برنرز لی(به انگلیسی: Sir Tim Berners-Lee) در سال ۱۹۸۹ اختراع شد. یکی از مرورگرهای وب محبوب اولیه ViolaWWW بود که از روی هایپرکارت الگوبرداری شده بود و از سامانه پنجره ایکس(به انگلیسی: X Window System) استفاده می‌کرد. سرانجام این مرورگر جای خود را در محبوبیت به مرورگر موزاییک (به انگلیسی: Mosaic) داد. در سال ۱۹۹۳ مرکز ملی کاربردهای ابررایانش آمریکا (به انگلیسی: National Center for Supercomputing Applications) در دانشگاه ایلینوی اولین نسخه از موزاییک را منتشر کرد و تا اواخر سال ۱۹۹۴ علاقه عمومی به اینترنتی که پیش از این آموزشی و تخصصی بود، گسترش فراوانی یافته بود. در سال ۱۹۹۶ استفاده از واژه اینترنت معمول شد و مجازا برای اشاره به وب هم استفاده شد.

در همین هنگام، در گذر این دهه، اینترنت بسیاری از شبکه‌های رایانه‌ای عمومی از پیش موجود را در خود جا داد (اگر چه برخی مثلFidoNet همچنان جدا ماندند). آنچنانکه تخمین زده شده‌است، در دهه ۹۰ در هرسال اینترنت رشدی صددرصدی نسبت به سال قبل خود داشته‌است و در سالهای ۱۹۹۶و۱۹۹۷ نیز دوره‌های کوتاهی از رشد انفجاری داشته‌است.

مرکزی اینترنت که امکان رشد اندامی شبکه را فراهم می‌سازد نسبت داده‌اند و همچنین به ماهیت باز و غیراختصاصی پروتکلهای اینترنت که امکان برقراری سازگاری و همکاری میان فروشندگان مختلف و عدم توانایی یک شرکت برای اعمال کنترل بیش از حد بر روی شبکه را سبب می‌شود.

اینترنت یک شبکه جهانی توزیع شده‌است که شبکه‌های خودمختار به انتخاب خود به آن پیوسته‌اند و بدون هیچ بدنهٔ مرکزی فرماندهی کار می‌کند. اما برای حفظ هم کنش پذیری آن جنبه‌های فنی و سیاستهای زیر ساخت پایهٔ آن و همچنین فضاهای نام اصلی آن توسط بنگاه اینترنتی نامها و شماره‌های تخصیص داده شده(به انگلیسی: Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) (ICANN) اداره می‌شوند که مقر اصلی آن درمارینا دل ری، کالیفرنیا قرار دارد. ICANN مرجعی است که به هماهنگ سازی تخصیص شناسه‌های یکتا برای استفاده در اینترنت می‌پردازد. این شناسه‌ها شامل نامهای دامنه، نشانی‌های IP، شماره پورت‌ های برنامه‌ها در لایه انتقال و بسیاری از پارامترهای دیگر می‌شود. فضاهای نام یکتای جهانی که در آن نام‌ها و شماره‌ها به صورتی تخصیص داده می‌شوند که مقادیر یکتا باشند، برای دسترسی جهانی به اینترنت ضروری هستند. ICANN توسط یک هیئت مدیره بین‌المللی که از بین انجمنهای فنی، آکادمیک و سایر انجمنهای غیر تجاری اینترنت انتخاب می‌شود. دولت آمریکا همچنان نقش اولیه را در تأیید تغییرات در حوزه ریشه سامانه نام دامنه(به انگلیسی: DNS root zone) که قلب سامانه نام دامنه(DNS) را تشکیل می‌دهد. نقش ICANN در هماهنگی تخصیص شناسه‌های یکتا، آن را به عنوان تنها پیکره هماهنگ سازی در شبکه جهانی اینترنت متمایز می‌سازد. در ۱۶ نوامبر ۲۰۰۵ نشست جهانی درباره جامعه اطلاعاتی که در تونس برگزار شد انجمن حاکمیت اینترنت(IGF) را تأسیس کردند تا به مسایل مرتبط با اینترنت بپردازد.

رایج‌ترین زبان برای ارتباطات در اینترنت زبان انگلیسی است. این ممکن است ناشی از زادگاه اینترنت و همچنین نقش زبان انگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی باشد. ناتوانی رایانه‌های اولیه – که اغلب در آمریکا ساخته می‌شدند – در پردازش نویسه (کاراکتر)های به جز گونه انگلیسی الفبای لاتین نیز ممکن است با این موضوع مرتبط باشد. پس از انگلیسی(۲۸٪ از بازدیدکنندگان وب)، پرخواهان‌ترین زبانها در وب جهان گستر عبارتند از: چینی ۲۳٪، اسپانیایی ۸٪، ژاپنی ۵٪، پرتغالی و آلمانی (هر کدام ۴٪)، عربی و فرانسه و روسی (هرکدام ۳٪)و کره‌ای ۳٪.بر پایه منطقه، ۴۲٪ از کاربران اینترنت در آسیا، ۲۴٪ در اروپا، ۱۴٪ در آمریکای شمالی، ۱۰٪ در آمریکای لاتینو کارائیب، ۵٪ در آفریقا، ۳٪ در خاورمیانه و ۱٪ در استرالیا/اقیانوسیه. فناوری های اینترنت در سالهای اخیر بویژه در زمینه استفاده از یونیکد، به حد کافی گسترش یافته‌اند و امکانات مناسبی برای ارتباط در بسیاری از زبانهای دنیا در دسترس می‌باشد، اما همچنان مسایلی مانند موجیباکه(نمایش نادرست برخی نویسه‌های یک زبان) باقی هستند.

هم اکنون نگرانی عمومی درباره مطالب موجود در اینترنت وجود دارد. بعضی از جدال آمیزترین آنها تخلف در حق نشر، جعل هویت و مکالمه تنفر آمیز هستند که وجود دارند و قانونی کردن آنها مشکل است.